Değişim Psikolojisi
DEĞİŞİM PSİKOLOJİSİ
Her yeni yılda pek çoğumuz yeni kararlar alır; hayatımızda değiştirmek istediğimiz noktalara karar verir ama her nedense büyük bir kısmını bir türlü hayata geçiremeyiz. Bunun başlıca nedeni değişimi istemek ancak bunun için gerekli olan davranış değişimlerini hayatımızda yer vermemektir /verememektir. Bir diğer önemli konu ise genelde kendimizi değil ancak başkalarını değiştirmek istememizden kaynaklanır. Değişim; alışkanlıkları bırakmak, güvenli bilindik ortamdan çıkmak dolayısıyla sancı demektir. Güven, en temel insani ihtiyaçtır ve değişim, insanların güvenlik duygularını tehdit eder. İnsanlar için; yeni bir şey denemek, bir şeyi farklı şekilde düşünmek ve yapmak bazen bir risk almak anlamına gelebilir ki bu da her zaman çok da kolay değildir. Çünkü insanoğlu, yeni olandan, bilinmeyenden, belirsizlikten, denemekten ve denediğinde yanılmaktan, başarısız olmaktan korkma eğilimindedir. Alışkanlıkları değiştirmek zordur çünkü alışkanlıklar, rutinler ve bilinen şeyler insana güvenlik ve konfor duygusu verir.
Diğer taraftan, yaşamın farklı evrelerinin, farklı öncelikleri ve ihtiyaçları olacaktır. Değişim, insanın kendisine verdiği emeğin ve gelişiminin göstergesidir. Var olan bir şeyi, bir uygulamayı, bir yapıyı ya da bir sistemi daha önce olduğundan farklı bir hale dönüştürmektir. Değişim, farklılaşmadır; yeni yollar, yeni çözümler, yeni baş etme mekanizmaları aramaktır.
Temel değerlerimiz, bizi biz yapan faktörlerdir. Kendi değerlerine sahip çıkamayan kişilerin, kendilerine olan saygılarını zedelemeleri kaçınılmazdır. Temel değerler yaşamımız boyunca bizimle kalır ve değişime uğramazlar. Bir de değişime uğraması gereken yapılarımız vardır. Değişim olmaması, gelişim olmaması ile sonuçlanabilecektir.
Değişim; esneklik ve yaratıcılık gerektirir. Küçük adımlarla, belirli bir sistem çerçevesinde, planlı ve kontrollü bir değişim, gelişimin temelini oluşturur. Kurumsal ya da toplumsal değişimin yolu bireysel değişimden ve kişisel gelişimden geçer. Değişim sürecinin yönü de anlamlı bir dinamiktir; değişimin içten dışa, bireyden topluma gerçekleşmesi daha sağlıklı bir alt yapı teşkil eder.
Hayatımızda dilediğimiz ancak değiştirmeyi başaramadığımız planlarımızı gözden geçirdiğimizde, aşağıdaki prensiplerden hangisini/hangilerini atladığımızı bulursak; bir sonraki değişim ihtiyacımızda başarıya ulaşmamız kaçınılmaz olacaktır. Değişimin 6 temel prensibini şu şekilde sıralamak mümkündür;
- Değişmeyi istemek ve değişebileceğinize inanmak, değişimin anahtarıdır.
- Kişinin değişim sürecinde olan aktif rolü ve katılımı esastır.
- Yavaş ve küçük adımlarla gerçekleşen değişim, birden, büyük adımlarla olan hızlı değişimlere kıyasla daha sağlıklı ve kalıcıdır.
- Denemeye devam etmek, tekrar tekrar denemek, inancı ve motivasyonu korumak önemlidir.
- Hedefleri işlevsel (uygulanabilir) tanımlamak, somuta indirgemek, süreci ara ara değerlendirmek ve geribildirimlerle desteklemek, değişim sürecini daha sağlıklı ve kalıcı kılar.
Değişmemenin her zaman övünülecek bir yeti değil, yaşamda bizi kayıplara da uğratacak bir zafiyet olduğunun ayrımına varabildiğiniz, değişime açık bir yıl dileklerimizle.
REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA BÜRO AMİRLİĞİ
Başkasından üstün olmamız önemli değildir. Asıl önemli olan şey, dünkü halimizden üstün olmamızdır.
Hint Atasözü
© Balıkesir Emniyet Müdürlüğü